فرق دلنوشته و چامک ، علیرضا پنجهیی
پرسش و پاسخ چامکانه از
علیرضا پنجهای واضع چامک
فرق دلنوشته و چامک
ليلا قلاوند: آیا میتوان دلنوشته را هم جزء 《چامک》های عوام محسوب كرد؟ اگر غیر این است لطفا راهنمایی کنید.
علیرضا پنجهیی: دلنوشته نامش رویش هست، دل نوشته! همچنان که《 گویه》که یک پیام کوتاه است به نثر و نمیتواند 《چامک》 محسوب شود، بنابراین 《دلنوشته》را حتا نمیتوان 《چامک عام》نامید. 《دلنوشته 》پیام دل است. در فرهنگ 《گیلان 》 بر اساس شفاهیات مرسوم نزد قدما مجازن به آن 《دیلهحرف》 گویند و در فرهنگ 《طالش》به آن 《دیله لوئه》 اطلاق میشود. 《دلنوشته》ماهیتن بر آمده از احساسات نخنماست، اما شما 《رباعی 》《خیام》 و 《تک بیت》 《بیدل》 و 《صائب》 را نیز میتوانید 《چامک عام》 (همهگانی) قدمایی بخوانیدش، 《دلنوشته》 فقط در قواره و اندازهی متعارفش با 《چامک》 وجه مشترک دارد. اما اصطلاحن ممکن است افراد یک متن کوتاه منظوم یا منثور را بدون در نظرگیری عیار نخبهگی 《چامک》 گویند. اگر چه در یک گروهبندی دانشمحور، 《دلنوشته》 ،《دلنوشته》 است و نه چامک!
البته برخی از متونی که 《دلنوشته 》خطاب میشوند گاه از سطح دلنوشته کیفیتر بر آمده و خود را در حد 《چامک عام》 ارتقا میدهند، بنابراین 《دلنوشته》نویسان میتوانند با کسب مهارتهای چامکانه خود را از سطح 《دلنوشتهنویس》 به سطح نویسندهی《چامک عام》 و یا در سطح استعلایی به 《چامک خاص》 ارتقا دهند. اما در کلیت 《دلنوشته》 به متونی احساسی و عاطفی گفته میشود که آموختههای حرفهیی در آن کمترین نقش را دارد.
امرداد۱۴۰۱
#کارگاه_چامک