پایگاه رسمی علی‌رضا پنجه‌یی

یک چامک همه‌گانی

بخند

همیشه بخند

دنیا نیز روزگاری زیبا بود

علی‌رضا پنجه‌یی

پرسش و پاسخ چامکانه از

علی‌رضا پنجه‌ای واضع چامک

فرق دل‌نوشته و چامک

ليلا قلاوند: آیا می‌توان دل‌نوشته را هم جزء 《چامک‌》های عوام محسوب كرد؟ اگر غیر این است لطفا راهنمایی کنید.
علی‌رضا پنجه‌یی: دل‌نوشته نامش رویش هست، دل نوشته! هم‌چنان که《 گویه》که یک پیام کوتاه است به نثر و نمی‌تواند 《چامک》 محسوب شود، بنابراین 《دل‌نوشته》را حتا نمی‌توان 《چامک عام》نامید. 《دل‌نوشته 》پیام دل است. در فرهنگ 《گیلان 》 بر اساس شفاهیات مرسوم نزد قدما مجازن به آن 《دیله‌حرف》 گویند و در فرهنگ 《طالش‌》به آن 《دیله لوئه》 اطلاق می‌شود. 《دل‌نوشته》ماهیتن بر آمده از احساسات نخ‌نماست، اما شما 《رباعی 》《خیام》 و 《تک بیت》 《بیدل》 و 《صائب》 را نیز می‌توانید 《چامک عام》 (همه‌گانی) قدمایی بخوانیدش، 《دل‌نوشته》 فقط در قواره‌ و اندازه‌ی متعارفش با 《چامک》 وجه مشترک دارد. اما اصطلاحن ممکن است افراد یک متن کوتاه منظوم یا منثور را بدون در نظرگیری عیار نخبه‌گی 《چامک》 گویند. اگر چه در یک گروه‌بندی دانش‌محور، 《دل‌نوشته》 ،《دل‌نوشته》 است و نه چامک!
البته برخی از متونی که 《دل‌نوشته 》خطاب می‌شوند گاه از سطح دل‌نوشته کیفی‌تر بر آمده و خود را در حد 《چامک عام》 ارتقا می‌دهند، بنابراین 《دل‌نوشته‌》نویسان می‌توانند با کسب مهارت‌های چامکانه خود را از سطح 《دل‌نوشته‌نویس》 به سطح نویسنده‌ی《چامک عام》 و یا در سطح استعلایی به 《چامک خاص》 ارتقا دهند. اما در کلیت 《دل‌نوشته》 به متونی احساسی و عاطفی گفته می‌شود که آموخته‌های حرفه‌یی در آن کمترین نقش را دارد.

امرداد۱۴۰۱

#کارگاه_چامک

چامک که در معنای عام خود  پیشنهاد شده به کلیه‌ی شعرهای قدمایی هم‌چون دوبیتی ، رباعی و...اطلاق شود و نیز به ترجمه‌ی اشعار کوتاه جهان در زبان پارسی مانند هایکو و هر شعر مینی‌مال ،  نیز در وضعیت نوآورانه به تمام گونه‌های شعر  کوتاه ؛  و  چامک خاص نیز به شعری اطلاق می‌شود  با شاخصه‌ی اتمیک و همان گونه‌های کوتاه که با حفظ وضعیت اتمیک،   آفرینش آن شعر کوتاه  آرزوی هر شاعری با سطح زیبایی‌شناسی روزآمد ، نوآورانه و پیش‌رو است، مانند  جمله‌ای که در مراودات روزانه متداول است که:《 این هم شعره! اما این شعر  یه چیز دیگه‌ست.》، چامک در وضعیت خاص، همان یک چیز دیگر است. تفاوت این دو چامک عام و خاص را می‌توان در انگاره‌ای به زر و زرگری(چامک عام) و گوهر و گوهری(چامک خاص) متصور شد.

علی‌رضا پنجه‌ای

۱۳ اَمرداد ۱۴۰۰

پرسش یکی از تازه‌نفس‌های چامک‌ساز

آیا  از دید و نظر شما همه‌ی انواع شعر کوتاه مثل رباعی ، دو بیتی، و انواع نوظهور چامک محسوب می‌شوند؟

چامک  در مفهوم عام به همه‌ی کوتاه‌شعرهای جهان اطلاق می‌شود، در این میان چامک در معنای خاصش نظر به جوهره و ذات دارد، در واقع می‌توان گفت  هر چامکی چامک نیست و هر چامکی  چامک است، چامک در  مقامی  به معنای هر نوع شعر کوتاه ملل و  در مقامی خاص و دیگر دلالت بر همان وضعیت اتمیک کند، چامکی که جوهره‌ی نخبگی، نوآوری و اقتصاد کلام در آن رعایت شده و ماهیتن "دیگر" است، طوری که هرگونه دستکاری و ویرایش نتواند بر جوهره و ذات آن به‌افزاید. چامکی که در خود کامل است آن چامک "چامک دیگر " یا چامک نخبه و خاص است. پس چامک از نگاه ما دو گونه جلوه کند: یک گزاره‌ای که دلالت کند بر  وجه قالب، که آن اشارت دارد به گونه‌ها و انواع،   مانند: هایکو، دوبیتی، رباعی، تک‌بیت، طرح، خسروانی، و هر گونه شعر کوتاه  ملل، و دیگر  گزاره‌ای که دلالت کند بر جوهره و وجه اتمیک و نوآورانه، طوری که اگر سعی بر ویرایش شود چهارچوب شعر درهم ریزد. شعری  که جامع از جمیع جهات است و مانع  است از  آمد و شد هر تغییری. نخبگی نشان "چامک ِ دیگر" یا چامک  در مفهوم خاصش است، هم‌از‌این‌رو  در مفهوم عام،  به هر نوع، قالب و فرمت کوتاه شعری ملل اطلاق می‌‌شود.