رشت؛ پایتخت شعری شاعر نوگرا

ایبنا

صفحه اصلی

استان‌ها

یکشنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۴ - ۱۱:۰۲

رشت؛ پایتخت شعری شاعر نوگرا

روایتی از مروج فرهنگ کوچه و بازار در شعر معاصر؛

رشت؛ پایتخت شعری شاعر نوگرا

گیلان– نصرت رحمانی شاعر نوگرا و نوپرداز معاصر، اگرچه زاده تهران بود اما رشت را به عنوان پایتخت شعری خود برگزید و در آخرین روزهای بهار سال ۱۳۷۹، در این شهر رخت حیات بربست و در آرامگاه سلیمان‌داراب، همانجایی که مقبره میرزا کوچک جنگلی است، به خاک سپرده شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در رشت، پیرسرا، محله‌ای با اصالت و قدیمی در شهر رشت، بین رودخانه‌های زرجوب و گوهررود قرار دارد و بافت تاریخی آن، این محله را به یکی از جذاب‌ترین محله‌های رشت تبدیل کرده و مغازه‌های پرشمار صنایع دستی، بر جذابیت آن افزوده چراکه در گذشته، پیرسرا محل فعالیت هنرمندان چوب و خراطان بوده است.

با قدم زدن در این محله قدیمی رشت، تاریخ غنی این شهر قدیمی مرور می شود اما یکی از مهمترین مولفه‌های فرهنگی پیرسرا، وجود خانه نصرت رحمانی است؛ خانه شیرازی یا خانه نصرت رحمانی در محله پیرسرای رشت و در انتهای بن بست امیرحکیمی، در دوره ناصرالدین شاه قاجار ساخته و در نقشه سال ۱۲۹۷ شمسی نیز نام کوچه، شیرزای ثبت شده است.

این خانه که در شمار خانه‌های تاریخی رشت محسوب می‌شود؛ در ۱۳ بهمن ۱۳۸۸ به شماره ۲۹۳۱۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

نصرت رحمانی دهم اسفندماه سال ۱۳۰۸ در تهران متولد شد و در ۲۷ خرداد ۱۳۷۹ در رشت، بدرود حیات گفت. او سال‌های آخر عمر خود را در این شهر و در کنار همسرش پوران شیرازی و پسرش آرش گذراند.

رحمانی را شاعری نوگرا می‌نامند و در اشعارش می‌توان بازتابی از اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی جامعه آن زمان را مشاهده کرد؛ او با تکیه بر سبک رمانتیک، شعر اجتماعی می‌گفت و مهم‌ترین دلیل این وجه اجتماعی شعرهای رحمانی، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و شرایط جامعه پس از کودتاست. رحمانی درباره ماهیت و تبیین خود از شعر گفته است: «آدم باید خیلی با خودش و اطرافش غیر صمیمی باشد که در چنین دورانی و در جهانی چنین ظلمانی خصیصه سیاسی بودن را از کارش کنار بگذارد. این کار انقدر زحمت دارد که می‌شود گفت تقریباً غیر ممکن است».

مسیر شعری او از غزل شروع شد و بعد به چهارپاره و شعر نیمایی رسید اگرچه خودش می‌گفت: من میراث‌دار هدایت بودم نه نیما.

نظر نصرت رحمانی درباره رشت

این شاعر نوپرداز در توصیف رشت گفته است: من با همسرم که زاده رشت است در تهران آشنا شدم، ازدواج من با او، خود از جمله دلایلی بود که مرا هر چه بیشتر به این شهر علاقه‌مند کرد و من از همان اولین باری که در نوجوانی به‌دعوت دوستان به اینجا آمدم، شیفته این سامان شدم. این طبیعت زیبا و پر شکوه، این بام‌های سفالین، این هوای پر کرشمه که هر ساعتی حالتی دارد، آفتابی‌ست و می بارد، گاه نم‌نم باران به بارشی پیگیر و سرشار از اندوهی گنگ تبدیل می شود، با حال من هماهنگی بسیار دارد.

رشت؛ پایتخت شعری شاعر نوگرا

علی‌رضا پنجه‌ای شاعر، روزنامه‌نگار، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، نصرت رحمانی را بنیانگذار و مروج فرهنگ کوچه و بازارِ شعر معاصر می‌داند و او را اینگونه توصیف می‌کند: «نصرت شاعرِ دوره پهلوی دوم است، شاعر دوره‌ای که در پس‌زمینه تاریخی نزدیک خود شکست مشروطیت را دارد؛ شکست اندیشه‌های انقلابی را، نصرت محصول دوره افول فعالیت روشنفکری و آشکار سیاسی به ویژه احزاب چپ و ملی گرایان است. او زمانی شعر سیاه را هژمونی می‌کند که فضای درونی روشنفکری ایران بسیار سیاست زده بود».
http://ibna.ir/x6Btj

ادامه نوشته

ايبنا: خبرگراری کتاب ایران، پست‌مدرنیسم و شعر معاصر ایران در گفت‌وگو با علی‌رضا پنجه‌یی؛

■ادبیات

جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۹:۰۰

بینامتنیت در سبک عراقی و هندی، ربطی به پست‌مدرنیسم ندارد

پست‌مدرنیسم و شعر معاصر ایران در گفت‌وگو با علی‌رضا پنجه‌یی؛

بینامتنیت در سبک عراقی و هندی، ربطی به پست‌مدرنیسم ندارد

نمی‌توان گسست از روایت خطی و منطقی در شعر معاصر فارسی را صرفاً به تأثیر پست‌مدرنیسم نسبت داد. نمی‌دانم بینامتنیت در سبک عراقی و سبک هندی، آرایه‌های صنعت عکس، توشیح، ماده تاریخ، و الخ چه ربطی به مدرنیسم و وضعیت پست‌مدرن دارد

http://ibna.ir/x6zdb

پست‌مدرنیسم و شعر معاصر ایران در گفت‌وگو با علی‌رضا پنجه‌یی؛

علی‌رضا پنجه‌یی، زاده‌ی ۲۷ مرداد ۱۳۴۰، شاعر، نظریه‌پرداز و روزنامه‌نگار ایرانی است. او فعالیت هنری را از سال ۱۳۵۰ در کوچه چهرزاد محله‌ی خمیران زاهدان رشت آغاز کرد. با عضویت در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان باغ محتشم رشت، با دنیای کتاب و هنر نمایش آشنا شد. از نوجوانی رگه‌هایی از شعر از میان دفتر عقاید او که میان دوستان می‌چرخید تا برای تیترهای تعیین‌شده عقایدشان را بنویسند، بیرون زد. نخستین کتاب شعرش در آذرماه ۱۳۵۷ منتشر شد. خود گفته است که از سال ۱۳۶۰ به‌طور حرفه‌ای وارد جریان حرفه‌ای شعر شده است. پنجه‌یی در دهه ۶۰ با چاپ شعرهایش در مجله آدینه و نخستین تجربه سردبیری‌اش در ویژه‌ی هنر و ادبیات نشریه کادح و سپس با گفت‌وگوی گردون با او و انتشار کتاب برشی از ستاره‌ی هذیانی و آن‌سوی مرز باد در سال ۱۳۷۰، مورد توجه‌ی جریانات حرفه‌ای شعر امروز قرار گرفت. کتاب‌های او نیز همواره با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه بوده است. از پنجه‌یی حدود ۱۴ کتاب منتشر شده است. دو کتابی که نامشان آمد و کتاب عشق اول با سه چاپ از پرفروش‌ترین کتاب‌های او هستند. از دیگر آثار شعری علی‌رضا پنجه‌یی می‌توان به دو کتاب مسافرخانه‌ی بهشت گیلان و سُک‌سُک‌های عاشقانه اشاره کرد. او همچنین سردبیری نشریات زیادی را عهده‌دار بوده است.

با علی‌رضا پنجه‌یی پیرامون پست‌مدرنیسم در شعر فارسی، شعر در عصر دیجیتال و تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر شعر، گفت‌وگویی کرده‌ایم که می‌خوانید:

ادامه نوشته